Surabaya en Salatiga (en vooral de kerk daar)

Een lang weekend verder zijn we enkele vooroordelen minder.

Alleen daarom al zeer fascinerend en leerzaam zo'n reis door Indonesië.
Als je afreist naar een land met een enorme moslimbevolking en je bezoekt christenen dan voelt dat ergens toch spannend. Het zal vast anders en lastiger zijn om hier christen te zijn, misschien zelfs gevaarlijk.

En ja er blijken risico's te zijn, ja er blijken soms spanningen te zijn, ja het is anders dan in Nederland/het westen, maar over de grote lijn leven ze hier een leven in vrijheid en hebben ze een bewust geloof waar in Nederland mogelijk nog wat van is te leren.

Zoals in het vorige blog vermeld, vlogen we van Gili Air/Lombok naar Surabaya, een miljoenenstad aan de noord-oostkant van Java.

Op het lokale vliegveld stond een breed lachende en hartelijke dominee Anton Hadiyanto op ons te wachten. Viavia waren we met hem in contact gekomen. Hij heeft enkele jaren in Nederland gewerkt voor de Hervormde kerk (tegenwoordig beter bekend als PKN)en spreekt vloeiend Nederlands.
Als voorganger van de Protestantse Kerk van Oost Java dient hij een gemeente met 1500 leden. In korte tijd vertelde hij ons veel over zijn leven en de kerk hier.

Enkele weetjes:
- de diensten in de kerk in Java beginnen vaak al om 05.00 uur 's ochtends. Er zijn dan de hele ochtend diensten en ook 's middags nog. Zo is het koel in de kerk, maar het is ook omdat er onvoldoende predikanten zijn zo kunnen ze bij verschillende diensten voorgaan.
(wij kozen voor de dienst van 09.00 uur, vroeg genoeg)
- kerken zijn hier niet alleen plekken voor een eredienst. Er komen clubs en verenigingen voor alle leeftijden en doelgroepen samen (dat kennen we in NL ook), maar er wordt ook basale gezondheidszorg gegeven na de dienst (zo heeft Lydia even gekeken bij de tandarts die na de dienst gemeenteleden helpt) maar op het terrein zit vaak ook een christelijke school (in dit geval met 300/400 kinderen: moslim, christen of een andere religie)
- hoewel deze specifieke kerk ooit is voortgekomen uit missionaire activitieten uit Nederland in de koloniale tijd, is de kerk nu al jaren organisatorisch en financieel zelfstandig.
- De protestantse kerk is op Java verdeeld in regio's, oost, midden, west. Die hebben onderling wel contact maar vormen afzonderlijk kerken. In bepaalde regio's (vooral oost) is de evangelisatie veel succesvoller geweest dan in anderen.
-Er zijn vele, vele kerken in Indonesië. In enkele regio's is 40% van de bevolking christen (al is het soms meer nominaal) en hier wordt de trieste gewoonte van christenen wereldwijd voortgezet: het aantal denominaties is fors.


Op zaterdagavond bezochten we de jeugdclub van de kerk. Ongeveer dertig jongeren kwamen bij elkaar om te zingen, wat uit de bijbel te lezen, te discussieren en vooral veel te lachen. Het was erg gezellig en een bijkomend voordeel was dat de jongeren redelijk engels spraken en ons veel vertelden over hun leven. (ze doen de groeten aan de jeugdclub in Amsterdam)



De volgende dag gingen we naar de dienst om 09.00 uur. Er werd gepreekt over de plicht en verantwoordelijkheid die ouders hebben om goed voor kinderen te zorgen en daarbij hoort ook de taak om kinderen op te voeden in het christelijk geloof. Als christelijke ouders dat niet doen dan is het alsof ze een molensteen om de nek van de kinderen hangen. (mark 9:42)

Dominee Hadiyanto ging deze dienst niet voor. (Hij had al een aantal diensten gehad) Maar in zijn plaats ging een jonge dominee van 25 jaar! voor. Na de dienst gingen we even met hem op de foto.



Die middag lieten enkele van de jongeren uit de kerk ons de stad zien. De monumenten voor de onafhankelijkheidsoorlog. Plekken waar flink is gevochten tegen Nederland, de Britten en de Japanners.

Mooi om te zien hoe trots ze zijn op hun stad. Dat maakte het bezoek aan Surabaya zeer de moeite waard. (zonder hen was het waarschijnlijk gewoon een smerige miljoenenstad geweest)




's Avonds hebben we met dominee Anton en zijn vrouw Liz gegeten. Veel gesproken over Indonesië en Nederland. Een land dat ze beide nog altijd missen, vooral de boerenkool en een patatje oorlog)

Door al deze ervaringen heen bleek hoe 'gewoon' het leven in Surabaya is voor christenen. Hoewel het een stad is met een overgrote moslimbevolking en we 's ochtends de gebedsoproep hoorden, zagen we aan de andere kant soms wel drie kerken in een straat.

Anderzijds zijn er wel de spanningen die wij niet zagen. Zo zijn de christelijke scholen van oudsher de beste van het land (vooral katholiek, maar protestantse scholen zijn een goede tweede) Er gingen altijd veel moslimkinderen naar die scholen, maar 15 jaar geleden heeft een hoge islamitische geestelijke een fatwa afgekondigd waarin werd gesteld dat moslims hun kinderen niet naar die scholen mogen brengen. Sindsdien loopt het aantal moslimkinderen op die scholen elk jaar terug en is er steeds meer vijandigheid tegen moslimouders die hun kinderen er wel heen brengen.

Het lijkt ondertussen wel een college over de kerk in Indonesië, maar we hebben het er zo veel over gehad in de afgelopen dagen dat het toch echt een verslag is van wat we doen.

De rest in vogelvlucht.

Op maandag vertrokken we per trein naar Semarang. Daar werden we opgehaald bij het station voor de rit van 1,5 uur naar Salatiga. In die stad hebben we Josien Folbert bezocht. Uitgezonden namens de PKN om werk te doen bij een interreligieuze organisatie en om daarnaast de kerk te ondersteunen bij de theologische uitdagingen rondom de oude Javaanse cultuur en gewoonten en het christendom. Voorheen werd altijd gezegd dat je eigenlijk westers moest worden als je christen werd (zelfs kleding moest je veranderen), maar nu wordt er nagedacht welke oude gebruiken wel behouden kunnen worden. Interessante dilemma's.
Josien is daarnaast betrokken bij de organisatie van gesprekken tussen moslimleiders en christelijke leiders.
We werden door haar hartelijk ontvangen.

Salatiga is een bizarre stad. Nergens te vinden in de gidsboeken en toeristisch niet interessant. Maar om binnen het thema van dit blog te blijven: 40% van de bevolking is christen, er zijn meerdere christelijke universiteiten en enkele moslimuniversiteiten. In het straatbeeld zie je moskee en kerk tegenover elkaar en het leven is erg respectvol op dit vlak.

Tegelijkertijd is dit ook de regio waar vermoedelijk enkele van de betrokkenen bij aanslagen in Indonesie onderdak vinden.
(zelfs de grote man achter de terreur hier, Noordin Mohammed Top zou in deze regio sterke connecties hebben)

En ook hier is het niet rozengeur en manenschijn. Klein voorbeeld: de kerk groeit hier enorm. Veel kerken worden hier echter illegaal gebruikt. Iemand laat dan een groot huis bouwen met een enorme zaal (de bouwvoorschriften zijn niet erg streng en er wordt dan niets gevraagd) en gebruikt dat huis als kerk.
Veel vergunningen worden nooit gecontroleerd, maar er is een organisatie van orthodoxe moslims die structureel de vergunningen checkt en dan eist dat de kerk gesloten wordt. Soms protesteren ze dan op zondag voor die kerk en verhinderen de kerkgangers om binnen te komen.

Waarom vragen ze dan niet gewoon een vergunning, is de logische vraag. Omdat voor een vergunning om een kerk te beginnen er 90 handtekeningen nodig zijn van niet-christenen die in de nabijheid van de nieuwe kerk wonen en er moet aangetoond zijn dat er al 60 volwassen leden zijn.
(Ik denk dat er Nederland weinig moskeeen geopend zouden worden als de eerste eis zou gelden voor 90 handtekeningen van niet-moslim buurtbewoners voor het stichten van een moskee. Dus wederom een gemengd beeld dat ons aan het denken zet.)



Om de complexiteit van de verhoudingen te laten zien: het komt ook voor dat andere moslims of buurtbewoners de protesterende massa verjagen om te zorgen dat de kerkdienst door kan gaan.

Op dinsdag zijn we met Josien bij een conferentie geweest over de verkiezingen in Indonesië. Interessante mensen ontmoet, maar dit blog wordt al te lang. Anders zou ik nog wat vertellen over de president en de coalitiebesprekingen hier....




Zoals mag blijken uit al het voorgaande, worden we in enkele weken veel wijzer over dit boeiende land. Maar met alle kennis, vermeerderen ook de vragen. Dat houdt het reizen hier zo spannend. Het is in ieder geval wel duidelijk dat ons idee dat er grote spanningen zijn tussen christenen en moslims en dat de eerste groep het moeilijk heeft, wel wat genuanceerder ligt.

Ondertussen zijn we aangekomen in Yokjakarta, een oude schitterde stad met een rijke geschiedenis en veel tradities. Daar zal het volgende blog over gaan. (hopelijk wat korter...(-; )

Gili Air

Vijf uur een schitterende diepblauwe zee met tropische eilanden om je heen terwijl je geniet van de zon, klinkt natuurlijk heerlijk. Totdat je zeeziek wordt.
En uiteraard was dat het lot van ondergetekende.
Dus toen de Gili eilanden in zicht kwamen, was het aanvankelijk vooral een heerlijke plek omdat ik weer vaste grond onder de voeten had.
Zeebenen zal ik wel niet snel krijgen.

Maar door de ogen van Lydia (die in deze dus wat neutraler is) leek Gili Air al direct een tropisch paradijs. Palmbomen, hutjes aan het strand, hagelwitte stranden, diepblauw water, geen wegen maar zandpaden, geen auto's maar paardenkoetsen en een koraalrif waar het schitterend duiken en snorkellen is.

De Gili's bestaan uit drie eilanden voor de kust van Lombok. Oorspronkelijk een ware backpackers bestemming omdat de eilanden vrijwel onbereikbaar waren, is het tegenwoordig met de vele boten die er heen varen al een stuk toerisccher dan in 'the good old days' (zoals vele hippies ons vertelden die er tien jaar terug al eens geweest waren)

Gili Trawagnan is het meest touristisch, Gili Meno is erg rustig en Gili Air zit er tussenin. Wij kozen voor deze variant. (typisch Nederlands). Via de mail had ik aan een duikschool gevraagd om een verblijf te boeken want ik hoorde dat het lastig zou zijn.
Ze mailden terug dat ze wat hadden geregeld en dat onze duiklessen de dag na aankomst konden beginnen.

Aangekomen op het eiland bleek het een enorm geluk dat de duikschool iets geregeld had. De bungalows op de gili eilanden worden gerund door de lokale bevolking en die nemen het leven zeer ontspannen: zoals het komt.
Er bestaat geen boekingssysteem en als er een nieuwe boot met mensen komt dan zit er niets anders op dan langs alle bungalows lopen in de hoop dat er iets vrij is. Vaak is dat niet het geval en elke nacht slapen er ongelukkigen op het strand of op de grond in een restaurant dat zijn deuren wel wil openen.
Een bizarre gewaarwording, vooral als je de wanhoop ziet bij mensen die dachten lekker op vakantie te gaan, maar vervolgens liggen op het strand.

Gelukkig niets van dat alles voor ons.
In de afgelopen week hebben we beide ons duikbewijs gehaald. De schitterende onderwaterwereld kunnen we nu te lijf met een luchtfles op onze rug.
Schitterend!


Het eiland zelf had vele charmes. Een deel wordt gebruikt voor de toeristen, maar op een avond hebben we het hele eiland rond gelopen langs het strand (ca 1,5 uur). We liepen langs stukken waar het compleet uitgestorven is en waar een sterrenhemel te zien is die ons deed denken aan de bijbelse belofte aan Abraham. Zijn nageslacht zou zo talrijk zijn als sterren aan de hemel. Dat moet er in bijbelse tijden zo hebben uitgezien. Het Nederlandse luchtruim is dan een lachertje.

Tijdens ons verblijf hebben we geprobeerd om de lokale vissers te ondersteunen. Elke avond aten we vis. Vaak vissen waar ik nog nooit van gehoord had en al zeker niet wist dat ze zo lekker waren. En dat voor maar 3 euro per maaltijd. Daar heb je in Nederland net een bakje kibbeling voor. (ook lekker overigens)



Veel leuke mensen ontmoet, een waar backpackersfeest meegemaakt op onze laatste avond en vooral genoten van de vriendelijkheid van de mensen en de schoonheid van het eiland.



Vanuit De Gili eilanden wilden we graag door naar Java. Het bleek mogelijk om met een lokale luchtvaartmaatschappij te vliegen van Lombok naar Surabaya. Een enorme stad in Oost-Java. Na lang zoeken konden we dit via een lokaal reisbureau boeken en op zaterdagochtend 11.30 vlogen we naar Surabaya: Stad van de helden. Hier is namelijk flink gevochten tijdens de onafhankelijkheidsoorlog tegen Nederland.

We vliegen op zaterdag en we brengen daar het weekend door bij een predikant van de Kerk van Oost-Java waar we viavia contact mee hebben. Erg benieuwd hoe christenen hier hun leven leiden in een land met zo'n grote moslimmeerderheid.

Over Surabaya meer in het volgende blog.

Bali

Bangkok was met al zijn drukte, monniken, tempels en bizarre combinaties van moderniteit en traditionalisme een indukwekkende stad. De benauwde hitte maakt echter dat we blij zijn dat we op vrijdagochtend om 06.15 (!) in het vliegtuig konden stappen richting Bali, Indonesie.

Onze eerste nacht verbleven we in Legian dat deel uitmaakt van Kuta beach. Dit oord is het beste te vergelijken met een slecht geslaagde combinatie van Bounty island, Benidorm, Salou, Het Leidseplein en een vierbaanssnelweg.
Kortom: geen plek om aan te bevelen wat ons betreft.

We bleven hier een nacht omdat het dichtbij het vliegveld ligt en we niet veel zin hadden om direct na onze vlucht een aantal uur door te reizen.

In Legian hoorden we ook van de verschrikkelijke bomaanslag in Jakarta. De kranten staan er uiteraard vol mee. Alom wordt het veroordeeld. Een contact in Indonesie mailt me hoe sterk de afkeer van dit extremisme is bij het merendeel van de bevolking, maar hardliners zijn helaas moeilijk te stoppen.

Nadat we 24 uur genoten hadden van al het moois dat Legian ons te bieden had, stapten we op zaterdag in een Bemo busje op weg naar Padangbai.

Een mooie rit waar we onderweg de vele mogelijkheden

zagen van een brommer (eigenlijk hebben we ook helemaal geen auto nodig beseffen we nu) en we genoten van het landschap.

Belangrijker was dat we onderweg even aan de praat raakten met wat backpackers. Ze waren zo enthousiast over de Gili Islands dat we in onze Lonely Planet doken en na wat leeswerk besloten om onze plannen om te gooien. We blijven niet in Padangbai maar pakken de boot naar de Gillies!

Het plan is om daar te gaan duiken. Aangezien we de boot al gemist hebben, blijven we het weekend wel in Padangbai. Dat blijkt een geweldige keus.

De afgelopen dagen sliepen we in ‘de huiskamer van Teun’.

Een Nederlander die na een leven van reizen en werken over de hele wereld een huis liet bouwen in deze mooie baai. Steeds meer backpackers vroegen of ze bij hem konden overnachten en al snel veranderde zijn huis in een backpack hostell.

We sliepen daar in de dormitory /slaapzaal. Dat betekent op zijn balkon op een mat op de grond onder een klamboe. Heerlijk (en vooral heerlijk goedkoop).

In Padangbai hebben we de rest van de zaterdag en een lekkere relaxte zondag doorgebracht. Volgens een gereformeerde gewoonte hebben we een preek beluisterd van de dominee die binnenkort beroepen wordt naar Amsterdam: PJ Visser uit Den Haag.

Mooie preek over de brief van Paulus aan de gemeente in Galatië waarin hij vertelt dat door het leven en sterven van Jezus de afstand tussen God en mens is weggenomen. We hoeven dus niet allerlei stappen te zetten, te veranderen of ons aan wetten te houden voordat God ons wil aannemen zoals een Vader zijn kind aanneemt ook als het kind eigenwijs is of fouten maakt.

Toch ideaal zo’n mp3 speler!

Op dit moment doen we nog even de laatste inkopen, check ik mijn mail en probeer ik en vliegticket te boeken van de Gili eilanden (via Lombok) naar Java en we lezen nog wat voor de om 13.00 uur op de boot stappen de ons naar de eilanden brengt. Waarchijnlijk hebben we daar weinig bereik en mailen is lastig, maar misschien is dat juist wel goed voor ons (en vooral voor mij als mailverslaafde)

De grote verandering

Een nieuw blog komt morgen, maar er is een schokkende ontwikkeling die we de trouwe blogvolgers niet willen onthouden.

Heb je altijd al willen weten wat schuil gaat onder de grote oerwouden?

Onderstaand filmpje geeft antwoord op alle vragen.

Amsterdam - Helsinki - Bangkok

Via de noordelijke route zijn we in Bangkok aangekomen. Vliegen naar Azie blijkt via Finnair vele malen voordeliger te zijn dan via de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen en om onze reputatie van zuinigheid nog een beetje gestand te doen, hebben we die optie maar gekozen.

De Finnen hebben in die paar uur enorm hun best gedaan om alle beelden te bevestigen die we van het land hadden. Hoogblonde stewardessen, enorm hoge drankprijzen, maar bovenal zeer geëmancipeerd: onze piloot was een dame en op zowel de mannen als de vrouwentoiletten was een voorziening om kinderen te verschonen.
Misschien loop ik achter, maar zelfs in 'gidsland' Nederland zie je dat volgens mij niet.

In Bangkok niets van dat alles, maar des te meer andere boeiende zaken.

Na een vlucht van een uur of tien hebben we ons direct in het bruisende Aziatische stadsleven gestort.
Heerlijk en geweldig. Overstekend via zesbaans verkeerstromen zonder op stoplichten te letten, hebben we al enkele tempels en lokale markten weten te vinden. Gisteren heerlijk gegeten bij een straatstal en uiteraard een thaise massage om de dag af te sluiten.

Overal zijn de foto's te vinden van koning Bhumiphol en zijn vrouw. Die hebben hier een status waar Beatrix alleen maar van kan dromen. Enkele maanden geleden werd een uitgave van The Economist hier nog verboden omdat de koning beledigd werd en toen een jaar of twee geleden premier Thaksin werd afgezet (de lokale Berlusconi), vermoedde iedereen dat de koning daar een hand in had. Dat komt bij ons sinds Willem II niet meer voor. (al had Wilhelmina het graag gewild, vermoed ik)

Kortom een fascinerend land. Jammer dat we morgen weer verder vliegen naar Bali, 12 weken is ook te kort.....(-;

PS Lydia heeft de dag erop nog een paar vogels losgelaten bij een tempel, dat brengt geluk. Of het voor ons echt opgaat vraag ik me af, maar die vogels zagen er in ieder geval gelukkiger uit.

(Helaas lukt het me niet om dit beeld te draaien, volgende keer film ik wel weer zoals het hoort. Nu even wat oefeningen voor de nek.)

maandag 13 juli: borrel

Nog even voor de mensen die het vergeten zijn.
Vanavond zijn jullie welkom bij de afstudeerborrel van Lydia (en onze afscheidsborrel)

Podium Mozaïek, Bos en Lommerweg 191, vanaf 20.30

Misschien tot dan!

groet,
Gerrit en Lydia

Nog een paar dagen

Dag bloglezers,

na vele verzoeken en lang overwegen, hebben we toch maar besloten een weblog bij te houden.
We hopen dat we de tijd vinden tijdens onze reis in Azië om alles bij te werken.

We sturen in ieder geval geen rondzendmail uit, dus iedereen die op de hoogte wil blijven: lees dit blog.

Het is zaterdagochtend en over ongeveer 82 uur stappen we in het vliegtuig.
De laatste dagen blijken er nog wat regeldingen te zijn.

Gisterenavond toch maar vast een hostell geboekt voor onze eerste nachten in Bangkok en Bali. Vorige week de reisverzekering afgesloten en vandaag vogel ik uit hoe een blog werkt. (en als jullie dit lezen, is het gelukt)

Vandaag gaan we ook ons huis opruimen en enkele dingen naar zolder brengen, zodat onze huisoppas Sander geen last heeft van onze spullen. En we moeten nog wat laatste dingen kopen.

Lydia heeft zelfs haar tas al ingepakt. Minder dan tien kilo!!

Kortom, we zijn al bijna weg.

We kijken nog even naar de bordjes van koper die aan de muur hangen. 'oost west, thuis best' en 'Eigen haard is goud waard', staat er op te lezen.
Ze zijn van oma Van den Berg geweest; wat zou zij van deze plannen gevonden hebben? Waarschijnlijk een eng idee dat we zo ver weg zijn, maar ze had ons dit avontuur vast gegund.

Voor alle mensen die er zo over denken: ja, we passen goed op en nee, we lopen niet in zeven sloten tegelijk. We houden contact en wat ons betreft komen we behouden weer terug.

Voor wie nog even langs wil komen voor de reis, we hopen jullie te zien op maandag tijdens de afscheidsborrel. En als dat niet lukt spreken we elkaar weer in oktober!

groet,

Gerrit en Lydia